Powiat Jasielski stanowi lokalną wspólnotę samorządową mieszkańców gmin: Brzyska, Dębowiec, Jasło, miejskiej Jasła, Kołaczyce, Krempna, Nowy Żmigród, Osiek Jasielski, Skołyszyn oraz Tarnowiec. Siedzibą władz powiatu jest miasto Jasło.

Pod względem geograficznym Powiat Jasielski położony jest w południowo-zachodniej części województwa podkarpackiego, przy granicy polsko-słowackiej. Powiat graniczy od zachodu z województwem małopolskim (powiaty: gorlicki i tarnowski), od północy z powiatami dębickim i strzyżowskim, od wschodu z powiatem krośnieńskim, a od południa ze słowackimi okresami- Svidnik i Bardejov. Powierzchnia powiatu wynosi  831 km2. Powiat jasielski zamieszkuje ponad  115 tys. mieszkańców (dane na koniec 2014 r.).

Powiat Jasielski cechuje różnorodność krajobrazu. Obejmuje część Pogórza Ciężkowickiego i Strzyżowskiego, Kotliny Jasielsko-Krośnieńskiej, Pogórza Jasielskiego i Beskidu Niskiego na obszarze którego rozciąga się Magurski Park Narodowy. To jeden z najbardziej uroczych zakątków Polski, wciąż czekający na odkrycie. Niezamieszkane obecnie tereny o bogatej historii, związane kulturowo z Polską, Węgrami, ludnością słowacką oraz łemkowską stanowią fascynujące tło bogatej, wtórnie zdziczałej przyrody, której walory doceniono tworząc tu w 1995 park narodowy. Park obejmuje pasmo Magury Wątkowskiej w Beskidzie Niskim, z jego najwyższym szczytem - Wątkową (846m n.p.m.). Można tu przemierzać lasy bukowe, jodłowe jak i otwarte przestrzenie łąk. Wszędzie spotkać można ślady Łemków- dawnej ludności tych terenów. Pamiątką po nich są opuszczone cmentarze, cerkwie, kapliczki przydrożne, zdziczałe sady.

Ważnym atutem powiatu jest położenie na skrzyżowaniu szlaków drogowych i kolejowych. Powiat jasielski oraz miasto Jasło leżą na dwóch ciągach komunikacyjnych; Wschód-Zachód, (Śląsk-Kraków-Bieszczady), Północ-Południe (Kielce-Tarnów-Barwinek) oraz na potencjalnym szlaku turystycznym w kierunku przejścia granicznego w Ożennej. Jasło stanowi ważny węzeł transportu z zapleczem transportu kolejowego i samochodowego.

Pasma Bieszczadów i Beskidów już od setek lat stanowią pogranicze państw, kultur i narodów. Na ich historię i współczesność od zawsze wpływ miało ich odległe położenie w stosunku do centralnych stref państwa, jak również możliwość swobodnego przenikania zwyczajów, kultur i języków. Tego typu terytoria przygraniczne nie bywają spokojne. Z jednej strony w przeszłości dochodziło tu do częstych walk i wojen, z drugiej zaś strony cechą charakterystyczną tych przygranicznych terenów jest wielokulturowość i wzajemna tolerancja dla odmiennych kultur.

Dzieje Powiatu

Zróżnicowane warunki naturalne i sprzyjające środowisko powodowały już w odległych czasach prehistorycznych osiedlanie się tu różnych grup ludności. Archeolodzy znaleźli tu ślady ludzkie sprzed 30 000 lat. Stopniowe wykształcenie się na tym terenie szlaków komunikacyjnych z zachodu na wschód i z południa na północ sprzyjało powstawaniu licznych osad w dolinach rzek. Wiele z nich pełniło funkcje strażnicze i celne na pograniczu południowo - wschodnim, stąd liczne pozostałości po prastarych grodach i zamczyskach.

Jasło Narodowe Archiwum Cyfrowe

Burzliwe dzieje polityczne Polski nie omijały tego terenu. Południowa część rejonu   jasielskiego   należała     początkowo   do   powiatu   bieckiego w województwie krakowskim, północna zaś do powiatu Pilzno w woj. sandomierskim. Dopiero w zaborze austriackim w 1790 r. ustanowiono Jasło siedzibą cyrkułu, a w 1868 r. utworzono powiat jasielski tzw. Bezirkhauptmannschaft.

Wiek XIX przyniósł w powiecie ważne zmiany społeczno - gospodarcze. Jedną z nich było uwłaszczenie chłopów po znanych wypadkach 1846 roku. Drugą - odkrycia Ignacego Łukasiewicza, które doprowadziły do rozwoju w powiecie na dużą skalę przemysłu naftowego - od licznych kopanek, pierwszej w świecie destylarni ropy w Ulaszowicach do rafinerii ropy naftowej. Trzecim ważnym wydarzeniem było uruchomienie kolei żelaznych na trasach: Stróże - Jasło - Krosno - Sanok oraz Jasło - Rzeszów.Niestety, I wojna światowa zahamowała rozwój ziemi jasielskiej.

Działania frontowe kilkakrotnie przewaliły się przez te tereny. W krwawych bitwach ginęli żołnierze i cywile, płonęły wsie i miasta. Zostały po nich dziesiątki cmentarzy wojennych, na których spoczywają szczątki Niemców, Austriaków, Rosjan, Ukraińców, Gruzinów i przedstawicieli innych narodów. Leży na tych cmentarzach wielu Polaków, których tragedią było, że zmuszono ich służby w 3 armiach zaborczych walczyć także przeciwko swoim braciom.

Również II wojna światowa spowodowała w powiecie ogromne straty ludzkie i materialne. Miasto Jasło zostało wysiedlone i zniszczone całkowicie. Stopniowo i wytrwale, społeczeństwo powiatu przeprowadzało w powojennych latach zmiany gospodarcze, budowało domy, szkoły, placówki zdrowia, drogi, przeprowadzało elektryfikację, rozwijało rolnictwo, handel, przemysł drzewny, budowlany, przetwórczy, naftowy, metalowy. W 1999 r. powołano Powiat Jasielski, o charakterze samorządowym.

Brak załączników.

Opis zmianDataOsobaPorównaj
Artykuł został wytworzony. środa, 19, październik 2016 17:09 Paweł Szot
Artykuł został zmieniony. środa, 26, październik 2016 11:26 Administrator Systemu